سنجش گروه مهندسی بهداشت محیط معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی استان مطرح شد؛تاکید بر نقش محوری بهداشت محیط در سلامت مردم و ضرورت تقویت نظارت‌ها در استان
در کارگاه آموزشی سنجش گروه مهندسی بهداشت محیط معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی استان مطرح شد؛تاکید بر نقش محوری بهداشت محیط در سلامت مردم و ضرورت تقویت نظارت‌ها در استان
به گزارش روابط عمومی معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی یاسوج، در کارگاه آموزشی سنجش گروه مهندسی بهداشت معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی استان، دکتر مسلم شریفی، معاون بهداشتی دانشگاه و رئیس مرکز بهداشت استان، با اشاره به جایگاه ویژه بهداشت محیط به عنوان «ویترین خدمات بهداشتی»، تأکید کرد: این حوزه جایی است که مردم مستقیماً خدمات بهداشتی را لمس می‌کنند. اقدام به‌موقع در این بخش، نتایج ملموس سلامت را در بازه‌های زمانی مختلف نشان می‌دهد. بنابراین، کار بهداشت محیط صرفاً یک واحد فرعی نیست، بلکه نقشی حیاتی در تمامی حوزه‌های بهداشتی دارد.
دکتر شریفی با بیان اینکه پایه‌های اصلی بهداشت در دست فعالان بهداشت محیط است خواستار هماهنگی درونی و افزایش تعهد کاری در این حوزه شد
وی همچنین با ابراز نگرانی از وضعیت اقامتگاه‌های عمومی، بر لزوم بازرسی مستمر و ارائه اطمینان‌بخشی به مردم تأکید کرد و افزود:
>با گسترش چالش‌های بهداشتی در مناطق مختلف، باید همت بیشتری برای حفظ سلامت جامعه داشته باشیم. این تیم از ظرفیت‌های بالایی برخوردار است و انتظار می‌رود در فضایی جدید، مسئولیت‌پذیری بیشتری نشان دهد.
در ادامه، مهندس حسین فروزان معاون فنی مرکز بهداشت استان، بهداشت محیط را بعد نظارتی دانشگاه خواند و تصریح کرد: خدمات این حوزه پرچالش است، چرا که نظارت بر اماکن و خدمات همیشه با مقاومت روبرو می‌شود. از این رو، قدردان زحمات تمامی فعالان این عرصه هستیم.
وی حوزه‌های نظارتی کلیدی شامل اماکن عمومی، مواد غذایی، دخانیات، مدیریت بلایا و پسماندها را نیازمند پایش کامل و اطلاعات دقیق دانست و خاطرنشان کرد:
>ناظران باید بر مناطق تحت پوشش خود اشراف کامل داشته باشند. هرچند در برخی بخش‌ها مانند آب شرب و مواد غذایی تجهیزات کافی داریم، اما کمبود امکانات سنجشی در دیگر زمینه‌ها محسوس است. باید با تمرکز بر همین ظرفیت‌های موجود، عملکرد نظارتی را ارتقا دهیم.
این کارگاه با تأکید بر محوریت بهداشت محیط در نظام سلامت و ضرورت تقویت نظارت‌ها به ویژه در اماکن عمومی، بر لزوم همکاری درون‌سازمانی، تجهیز امکانات و مسئولیت‌پذیری بیشتربرای صیانت از سلامت مردم پایان یافت.
در ادامه مهندس صالح پارسافر دستگاه‌های پرتابل بازرسی بهداشت محیط نقش بسیار مهمی در ارتقاء سلامت عمومی و نظارت دقیق‌تر بر شرایط بهداشتی اماکن مختلف دارند، تصریح کرد: این ابزارها به کارشناسان اجازه می‌دهند تا در محل، بدون نیاز به تجهیزات بزرگ و ثابت، پارامترهای مختلف را بررسی کنند.
مدیر سلامت محیط و کار معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی استان کهگیلویه و بویراحمد، کاربردهای کلیدی دستگاه‌های پرتابل ابراز داشت:
- سنجش کیفیت روغن در مراکز تهیه غذا با دستگاه‌هایی مانند تست دوریز روغن برای تشخیص سلامت روغن مصرفی.
- اندازه‌گیری آلودگی سطحی با ابزارهایی مثل UltrSnap که برای بررسی بهداشت سطوح تماس استفاده می‌شود.
- رطوبت‌سنجی و دماسنجی با دستگاه‌های مادون قرمز و نفوذی برای کنترل شرایط نگهداری مواد غذایی.
- شوری‌سنج دیجیتال برای بررسی میزان نمک در مواد غذایی
مهندس پارسا فر نقش چنین دستگاه های نوین در نظام سلامت را اینگونه ابراز داشت.
- افزایش سرعت و دقت بازرسی‌ها: بازرسان می‌توانند در محل، بدون تأخیر، نتایج را ثبت و تحلیل کنند.
- پیشگیری از بیماری‌ها: شناسایی سریع آلودگی‌ها و شرایط ناسالم، از شیوع بیماری‌های مرتبط با غذا و محیط جلوگیری می‌کند.
- افزایش اعتماد عمومی: نظارت مؤثر بر اماکن عمومی و مراکز تهیه غذا، حس امنیت و اعتماد را در جامعه تقویت می‌کند.
- پشتیبانی از سیاست‌های سلامت: داده‌های جمع‌آوری‌شده توسط این دستگاه‌ها می‌توانند در تدوین سیاست‌های بهداشتی مؤثر باشند.
کاربردهای دستگاه‌های پرتابل بازرسی بهداشت محیط روشن‌تر بشه، هم نقششون در نظام سلامت بهتر درک بشه.
وی در خصوص جزئیات فنی و عملکردی دستگاه‌ها بیان کرد:
دستگاه‌های پرتابل بهداشت محیط معمولاً شامل مجموعه‌ای از ابزارهای تخصصی هستند که هرکدام برای سنجش یک پارامتر خاص طراحی شده‌اند:
- برای سنجش کیفیت روغن سرخ‌کردنی، با قابلیت تشخیص نقطه دوریز و میزان تخریب روغن.
- UltrSnap: دستگاه تست آلودگی سطحی که با استفاده از ATP (آدنوزین تری‌فسفات) میزان آلودگی میکروبی سطوح را اندازه‌گیری می‌کند.
- دماسنج مادون قرمز و نفوذی: برای بررسی دمای سطحی و داخلی مواد غذایی، بسیار مهم در کنترل زنجیره سرد.
- شوری‌سنج دیجیتال DMT-20: برای اندازه‌گیری میزان نمک در غذاها، به‌ویژه در رژیم‌های کم نمک
مهندس صالح پارسافر: نقش راهبردی در نظام سلامت را اینگونه تعریف کرد:
این دستگاه‌ها نه‌تنها ابزارهای فنی هستند، بلکه در سطح کلان، نقش مهمی در سیاست‌گذاری سلامت عمومی دارند:
- پایش سریع و دقیق: بازرسان می‌توانند در محل، بدون نیاز به آزمایشگاه، نتایج قابل‌اعتماد بگیرند.
- افزایش پوشش نظارتی: امکان بازرسی در مناطق دورافتاده یا مراکز کوچک که قبلاً دسترسی سخت بود.
- تحلیل داده‌های میدانی: اطلاعات جمع‌آوری‌شده می‌تواند در تدوین سیاست‌های بهداشتی و پیش‌بینی بحران‌ها استفاده شود.
- آموزش و توانمندسازی کارشناسان: با وجود نرم‌افزارهای آموزشی، کارشناسان می‌توانند به‌راحتی با دستگاه‌ها کار کنند و مهارت‌های خود را ارتقاء دهند
مدیر سلامت محیط و کار مرکز بهداشت استان، مهمترین جزئیات تخصصی‌تر دستگاه‌های پرتابل را چنین توصیف کرد.
|نوع دستگاه ، کاربرد تخصصی اهمیت در سلامت
سنجش کیفیت روغن سرخ‌کردنی جلوگیری از مصرف روغن‌های مضر برای قلب |
| UltrSnap ATP | بررسی آلودگی سطحی با سنجش ATP | تشخیص سریع آلودگی میکروبی در آشپزخانه‌ها و بیمارستان‌ها |
| دماسنج مادون قرمز و نفوذی | اندازه‌گیری دمای سطحی و داخلی مواد غذایی | حفظ زنجیره سرد و جلوگیری از فساد مواد |
| شوری‌سنج DMT-20 | اندازه‌گیری میزان نمک در غذا | کنترل رژیم‌های غذایی بیماران قلبی و کلیوی
مهندس صالح پارسافر،نقش در نظام سلامت از دید سیاست‌گذاری و اجرایی را تشریح کرد:
- نظارت هوشمند و سیار: بازرسان می‌توانند در هر نقطه‌ای از کشور، حتی مناطق دورافتاده، با تجهیزات پرتابل بازرسی انجام دهند.
- افزایش بهره‌وری نیروی انسانی: کاهش زمان بازرسی و افزایش تعداد اماکن تحت پوشش.
- پشتیبانی از تصمیم‌گیری‌های کلان: داده‌های جمع‌آوری‌شده می‌توانند در تحلیل‌های آماری و پیش‌بینی بحران‌های بهداشتی استفاده شوند.
- ارتقاء فرهنگ سلامت عمومی: با افزایش نظارت، مردم به رعایت اصول بهداشتی بیشتر پایبند می‌شوند.
مدیر سلامت محیط و کار معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی، در پایان خاطرنشان کرد: نرم‌افزارهای آموزشی و پشتیبان:
برخی از این دستگاه‌ها دارای اپلیکیشن‌های آموزشی هستند که به کارشناسان کمک می‌کنند نحوه‌ی استفاده، کالیبراسیون و تفسیر نتایج را یاد بگیرند. مثلاً نرم‌افزار آموزشی دستگاه‌های پرتابل بهداشت محیط شامل راهنمای کامل کار با دستگاه‌هایی مثل تست دوریز روغن، UltrSnap، DMT-20 و... است.
نویسنده و تهیه کننده، سید حسین رازیان
